საგამომცემლო ეთიკა

საგამომცემლო საქმეში ჩართული ყველა სუბიექტისათვის აუცილებელია ეთიკურ ნორმებზე შეთანხმება. საერთაშორისო სამეცნიერო ჟურნალი „თავდაცვა და მეცნიერება“  აღიარებს და პატივს სცემს ეთიკის წესებს. საგამომცემლო ეთიკა  სრულად იზიარებს გამოცემების ეთიკის კომისიის (COPE - Committee on Publication Ethics) საგამომცემლო პრინციპებსა და პრაქტიკას, რომელიც ეფუძნება საგამომცემლო ეთიკის კომისიის მიერ არსებული  პრინციპების სრულ დაცვას. https://publicationethics.org/).

ჟურნალში შემოსული სტატიები უნდა იყოს ორიგინალური და გამოუქვეყნებელი, არ უნდა იყოს შეფასების ერთდროულად  პროცესში, ან რაიმე სხვა პუბლიკაციასთან სარედაქციო ვალდებულებებით.

ზოგადი

  1. აღნიშნული კოდექსი განსაზღვრავს ჟურნალის „თავდაცვა და მეცნიერება საერთაშორისო სარედაქციო კოლეგიის, მთავარი რედაქტორის, რეცენზენტისა და ავტორის ეთიკის ნორმებსა და ქცევის წესებს;
  2. საგამომცემლო ეთიკის მიზანია, ზნეობრივი პასუხისმგებლობიდან გამომდინარე, ჟურნალმა „თავდაცვა და მეცნიერება საზოგადოებაში დაამკვიდროს ნდობა მა­ღალ­კვალიფიციური სამეცნიერო გამოცემების მიმართ;

3.საგამომცემლო ეთიკა შექმნილია სამართლიანობის, ობიექტურობის, კონფი­დენ­ცია­ლო­ბისა და გამჭვირვალობის პრინციპებზე დაყრდნობით;

  1. აღნიშნული საგამომცემლო ეთიკა ვითარდება და იხვეწება თანამედროვეობის მოთხოვნებიდან გამომდინარე;

მთავაი რედაქტორდა სარედაქციო კოლეგია - იღებენ გადაწყვეტილებას ჟურნალში გამოსაქვეყნებელ სტატიებთან დაკავშირებით. ამ გადაწყვეტილების მიღებაში მათ ეხმარებიან რეცენზენტები, რომლებმაც უნდა უზრუნველყონ ყველა პირობა, რათა  სტა­ტიის რეცენზირების პროცესი წარიმართოს ობიექტურად, კარგად ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბუ­ლი პროტოკოლის მიხედვით, ყველა მოქმედი სამეცნიერო რეგლამენტისა და პრინ­ცი­პე­ბის დაცვით.

მთავარი რედაქტორი და სარედაქციო კოლეგია ერთად უნდა უზრუნველყოფდეს, რომ ყველა გამოქვეყნებული მასალა შეესაბამებოდეს საერთაშორისოდ აღიარებულ ეთიკურ მითითებებს.

 

მთავარი რედაქტორის და სარედაქციო კოლეგიის მოვალეობები

კეთილსინდისიერება

მთავარმა რედაქტორმა და სარედაქციო კოლეგიამ თავისი საქმიანობა უნდა შეასრულოს პატიოსნად და კეთილსინდისიერად, რაც  მომხმარებელს უჩენს ნდობას და წარმოადგენს ჟურნალის მთავარ ღირებულებას;

მთავარი რედაქტორი და სარედაქციო კოლეგიის წევრები მიუღებლად მიიჩნევენ აკადემიური კეთილსინდისიერების ნებისმიერ დარღვევას და უარს აცხადებენ ამგვარი დარღვევების ნიშნების არსებობას, ნებისმიერ ნაშრომში.

სამართლიანობა

მთავარი რედაქტორი და სარედაქციო კოლეგია გამოქვეყნების საკითხს წყვეტს ნაშრომის სამეცნიერო და ინტელექტუალური ღირებულების გათვალისწინებით და არა ავტორის თანამდებობის, რასის, სქესის, სექსუალური ორიენტაციის, რელიგიური მრწამსის, ეთნიკური წარმოშობის, მოქალაქეობის და პოლიტიკური შეხედულებების საფუძველზე;

მთავარი რედაქტორი და სარედაქციო კოლეგია  უზრუნველყოფენ მოწოდებული ნაშრომის შენახვას და დაცვას  მათ  გამოქვეყნებამდე.

კონფიდენციალურობა

მთავარმა რედაქტორმა და სარედაქციო კოლეგიამ უნდა უზრუნველყოს კონფიდენციალურობის მკაცრი დაცვა სტატიასა და იმ კომუნიკაციაზე, რაც მასსა და ავტორს შორის მიმდინარეობს. შესაძლებელია მხოლოდ გამოქვეყნების შესახებ გადაწყვეტილების გასაჯაროება;

მთავარი რედაქტორი და სარედაქციო კოლეგია ვალდებულნი არიან წარმოდგენილი ნაშრომის შესახებ ნებისმიერი ინფორმაცია არ მიაწოდონ სხვა, გარეშე პირებს. სტატის ავტორ(ებ)ს ეცნობება მხოლოდ რეცენზენტ(ებ)ის დასკვნა და საჭიროების შემთხვევაში, შენიშვნები გასასწორებლად. რეცენზენტ(ებ)ის ვინაობა რჩება კონფიდენციალურად.

ავტორების ტელეფონები და ელექტრონული ფოსტის მისამართები გამოყენებული იქნება მხოლოდ ჟურნალის მიზნებისათვის და არა სხვა მიზნებით, ან სხვა მხარის მიერ.

 ინტერესთა კონფლიქტი

განსახილველად წარმოდგენილი გამოუქვეყნებელი მასალები არ უნდა იქნეს გამოყენებული გამომცემლის საკუთარ კვლევაში, ავტორ(ებ)ის წერილობითი თანხმობის გარეშე.

მთავარი რედაქტორი და სარედაქციო კოლეგია აფასებს წარმოდგენილ ხელნაწერებს მათი სამეცნიერო შინაარსის მიხედვით, ავტორების ეთნიკური წარმომავლობის, სქესის, სექსუალური ორიენტაციის, მოქალაქეობის, რელიგიური მრწამსის ან პოლიტიკური ფილოსოფიის მიუხედავად.

მთავარი რედაქტორი და სარედაქციო კოლეგიის წევრები იღებენ ვალდებულებას, არ გამოიყენონ ავტორის იდეები და კვლევის შედეგები პირადი სარგებლობისთვის.

მთავარი რედაქტორი და სარედაქციო კოლეგია თავს იკავებენ ნაშრომებისაგან განხილვისგან, რომლებშიც მათ აქვთ ინტერესთა კონფლიქტი, რომელიც გამოწვეულია კონკურენტული, თანამშრომლობითი ან სხვა ურთიერთობებით/კავშირებით რომელიმე ავტორთან, კომპანიებთან ან დაწესებულებებთან, რომლებიც დაკავშირებულია ნაშრომებთან; ამის ნაცვლად, ისინი სარედაქციო კოლეგიის  სხვა წევრს სთხოვენ ხელნაწერის დამუშავებას.

საგამომცემლო გადაწყვეტილებები

ჟურნალის მთავარი რედაქტორი სარედაქციო კოლეგიასთან ერთდ პასუხისმგებელია მიიღოს საბოლოო გადაწყვეტილება წარმოდგენილი სტატიების გამოქვეყნების შესახებ. მთავარმა რედაქტორმა უნდა იხელმძღვანელოს ჟურნალის სარედაქციო  პოლიტიკის ძირითადი პრინციპებით და მოქმედი კანონმდებლობის მოთხოვნებით, რომ არ ჰქონდეს ადგილი ცილისწამებას, საავტორო უფლებების დარღვევას და პლაგიატობის ბრალდებებს.

მთავარი რედაქტორი და სარედაქციო კოლეგია უზრუნველყოფს, რომ ყველა წარდგენილი ხელნაწერი, რომელიც განიხილება გამოსაცემად, გაივლის რეცენზირებას მინიმუმ ორი რეცენზენტის მიერ, რომლებიც ამ დარგის ექსპერტები არიან.

მთავარი რედაქტორი ავტორს უგზავნის რეცენზენტის კომენტარებს და შენიშვნებს, რეცენზენტის ვინაობის გამჟღავნების გარეშე. საჭიროების შემთხვევაში, მთავარი რედაქტორი სარედაქციო კოლეგიასთან კონსულტაციის შემდგომ წარმოადგენს ჩამოყალიბებულ და არგუმენტირებულ მტკიცებულებებს ნაშრომის შინაარსთან და მის სამეცნიერო ღირებულებებთან დაკავშირებით;

სტატიაში სერიოზული შეცდომების აღმოჩენის შემთხვევას მოჰყვება დაუყოვნებელი რეაგირება, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს სტატიის ამოღება  ჟურნალიდან.

იმ შემთხვევაში, თუ რედაქტორს ან სარედაქციო კოლეგიის წევრებს ეჭვი ეპარებათ ჟურნალში წარდგენილი ხელნაწერის ავთენტურობაში ან ეთიკურ სისწორეში, მისი გამოქვეყნება უნდა გადაიდოს, ასეთი ეჭვების აღმოფხვრამდე.

მთავარი რედაქტორი სარედაქციო კოლეგიასთან შეთანხმებით დაუყოვნებლივ უპასუხებს გამოქვეყნების პროცესში ნებისმიერი დაინტერესებული მხარის (მათ შორის ავტორებს და რეცენზენტებს) შეცდომებს ან არასწორ ქმედებებს. ეს შეიძლება იყოს უმნიშვნელო შეცდომებიდან   სერიოზულ დარღვევამდე. ასეთ სიტუაციებთან გამკლავების მიზნით, მთავარი რედაქტორი სარედაქციო კოლეგიასთან ერთად იყენებენ, პუბლიკაციების ეთიკის კომისიის (COPE) მიერ გამოქვეყნებულ მითითებებს.

სარედაქციო კოლეგიის წევრების ნაშრომებმა უნდა გაიარონ რეცენზირების სტანდარტული პროცედურა, მსგავსად სხვა ავტორებისა. სარედაქციო კოლეგიის წევრები არ მონაწილეობენ საკუთარი ხელნაწერების შეფასებაში.

სარედაქციო კოლეგია იცავს რეცენზენტების ანონიმურობას.

ჟურნალში გამოქვეყნებულ ნაშრომ(ებ)ში დარღვევის აღმოჩენის შემთხვევაში ნებისმიერ პირს უფლება აქვს დაუკავშირდეს ჟურნალის სარედაქციო კოლეგიას ელექტრონული ფოსტით: defenseandscience@eta.edu.ge  და მოითხოვოს საკითხის შესწავლა და შესაბამისი რეაგირება. სარედაქციო კოლეგია ვალდებულია გონივრულ ვადაში განიხილოს ყველა ასეთი განცხადება და აცნობოს განმცხადებელს დასაბუთებული პასუხი. ავტორ(ებ)ს ეძლევა შესაძლებლობა წარმოადგინონ განაცხადის საკუთარი განმარტება. დარღვევის დადასტურების შემთხვევაში რედაქცია იღებს გადაწყვეტილებას პასუხზე.

რეცენზენტის მოვალეობები

  1. რეცენზენტები ეხმარებიან მთავარ რედაქტორს პუბლიკაციის შესახებ გა­დაწ­ყ­ვე­ტი­ლების მიღებაში და ავტორთან საგამომცემლო ფორმატში მისაღები კო­მუ­ნიკ­ა­ცი­ის მეშვეობით (ზემო აღნიშნული კონფიდენციალურობის დაცვით), შეიძლება და­ეხმარონ ავტორსაც ხელნაწერის გაუმჯობესებაში.
  2. რეცენზენტი, სტატიის შეფასებისას, მკაფიოდ ასაბუთებს თავის პოზიციას და დამოუკიდებელია ყოველგვარი გავლენისაგან ან ზეწოლისაგან. იგი აფასებს ყველა მნიშვნელოვან დეტალს და არ ექცევა კერძო ან სხვა პირების ინტერესთა გავლენის ქვეშ;
  3. შეფასება უნდა ემყარებოდეს ობიექტურობის პრინციპს. დაუშვებელია ავტორის მიმართ პერსონალური კრიტიკა. პოზიცია ნაშრომთან დაკავშირებით გამო­ხა­ტუ­ლი უნდა იქნას მხოლოდ არგუმენტების საფუძველზე;
  4. რეცენზია უნდა ჰგავდეს შემოქმედებით დიალოგს ავტორთან, სადაც ორივე მხარე თანასწორუფლებიანია;
  5. რეცენზიაში გადმოცემული საკითხი შესაძლებელია საკამათოც იყოს, თუმცა ეს არ ართმევს რეცენზენტს უფლებას, გადმოსცეს თავისი აზრი, რომელიც გან­მ­ტ­კი­ცე­ბული უნდა იყოს სათანადო არგუმენტებით და უნდა ეფუძნებოდეს გან­სა­ხილ­ვე­ლი ტექსტის ძირითად და არსებით ეპიზოდებსა და საკვანძო მომენტებს;
  6. რეცენზენტს მოეთხოვება დაიცვას ამ წესის ეთიკის ნორმები და უარყოფითი რეცენზიის შემთხვევაშიც კი, კეთილგანწყობა შეინარჩუნოს;
  7. ნაშრომის შეფასების დროს რეცენზენტმა არ უნდა გამოიყენოს სიტყვები: არა­ჩ­ვე­უ­ლებრივია, უნიკალურია, განსაკუთრებულია, საშინელებაა, უაზროა, აღ­მა­შ­ფო­თე­ბელია და ა. შ.;
  8. რეცენზენტმა თავი უნდა აარიდოს საკუთრი პერსონის დემონსტრირებას და ორიენტირებული უნდა იყოს განსახილველი ტექსტის დადებითი და უარყოფითი მხარეების ჩვენებაზე;
  9. რეცენზენტმა სტატიის შეფასებისას მიღებული ინფორმაციის გამოყენებისას უნდა დაიცვას კონფიდენციალურობა, არ უნდა გამოიყენოს გამოუქვეყნებელი სტა­ტი­ი­დან მიღებული ინფორმაცია რაიმე ფორმით, პირადი მიზნებისათვის, ან იმ­გ­ვა­რად, რაც წინააღმდეგობაში იქნება ავტორის ინტერესებთან ან ზარალს მიაყენებს ჟურნალის მიზნებსა და ამოცანებს;
  10. რეცენზენტი არ გადასცემს სტატიას სხვა შემფასებლებს მთავარი რედაქტორის ნე­ბართვის გარეშე;
  11. რეცენზენტის ვინაობა ფარულია იმ შემთხვევაშიც, როცა რეცენზია არის უარ­ყო­ფი­თი ან სარეკომენდაციო ხასიათის;
  12. რეცენზენტმა უნდა აღნიშნოს ყველა მნიშვნელოვანი წყარო, რომელიც ავტორს არა აქვს გამოყენებული. მან ასევე უნდა აწარმოოს დაკვირვება გამოყენებულ ცი­ტი­რე­ბა­ზე, რომელიც ავტორს არა აქვს სათანადოდ ციტირებული; ყურადღება უნდა მიაქციოს, არსებობს თუ არა რაიმე არსებითი გადაკვეთა მსგავს საკითხზე გა­მოქ­ვეყნებულ სხვა მეცნიერთა ნაშრომებში.
  13. რეცენზენტი უარს ამბობს რეცენზიის გაკეთებაზე, თუ:
  • მისთვის მისახვედრია ავტორის ვინაობა ტექსტში გამოყენებული ცნობილი ფრაზებითა და იდეებით;
  • გამოგზავნილი ნაშრომი ძალიან უახლოვდება რეცენზენტის კვლევის თემას, რაც შეფასების მომენტში მის სუბიექტურობას განაპირობებს;
  • არსებობს ინტერესთა კონფლიქტის სხვა რაიმე გარემოება (მიუთითებს რომელი);
  1. შეფასების პროცესში თუ რეცენზენტი აღმოაჩენს რაიმე შეუსაბამობას, როგორიცაა: პლაგიატი, მონაცემთა გაყალბება, ორმაგი გამოქვეყნება და ა.შ., იგი ამის შესახებ აცნობებს მთავარ რედაქტორს;
  2. თუ რეცენზენტი ვერ ახერხებს ნაშრომის რეცენზირებას რედაქციის მიერ შეთავაზებულ ვადაში ან კვლევის საგანი აღემატება მის კომპეტენციას და თავს თვლის არაკვალიფიციურად, მან ამის შესახებ უმოკლეს ვადაში უნდა აცნობოს ჟურნალის მთავარ რედაქტორს.

ავტორის მოვალეობები

  1. ავტორებს მოეთხოვებათ დაიცვან ეთიკის წესები, რაც გულისხმობს ავტორის/ავტორების სათანადო მითითებას, წყაროების სწორ გამოყენებას, ფალსიფიკაციის და ფაბრიკაციის გამორიცხვას, ნაშრომის შემუშავებაში მონაწილე პირთა სათანადო მითითებას, პერსონალური მონაცემების პატივისცემას და სხვა საკითხებს;
  2. ავტორმა უნდა დაარწმუნოს სარედაქციო კოლეგია, რომ მისი ნაშრომი არის ორიგინალური კვლევის შედეგი;
  3. სხვა ავტორების იდეებისა და ციტატების გამოყენების შემთხვევაში, ნაშრომი უნდა იყოს შედგენილი ჟურნალის „თავდაცვა და მეცნიერება“ სავალდებულო ციტირების სტილის შესაბამისად;
  4. ავტორმა არ უნდა გადასცეს უკვე გამოქვეყნებული ნაშრომი სხვა ჟურნალს, ან სხვა გამოცემაში გამოქვეყნებული ნაშრომი არ უნდა გამოუგზავნოს ჟურნალის „თავდაცვა და მეცნიერება“ რედაქციას;
  5. ავტორი უნდა იცავდეს პლაგიატის ნებისმიერ გამოვლინებას, რომელიც  ითვლება არაეთიკურ და არაკეთილსინდისიერ ქცევად; ამასთან, ავტორი ითვალისწინებს ჟურნალის პალაგიატის პრევენციას და აკადემიური საქმიანობის პრინციპებს;
  6. გამოქვეყნებამდე აღმოჩენილი პლაგიატის შემთხვევაში, ავტორს ეცნობება პლაგიატის აღმოჩენის შესახებ და რედაქცია მოსთხოვს განმარტების წარმოდგენას 5 დღის ვადაში;
  7. მთავარი რედაქტორი სარედაქციო კოლეგიასთან შეთანხმებით უფლებამოსილია, ავტორის განმარტების შემდგომ, განუსაზღვროს მას გონივრული ვადა, შეცდომის გამოსასწორებლად არაუმეტეს 5 სამუშაო დღისა;
  8. თუ ავტორი უარს ამბობს განმარტებაზე, ან ავტორის განმარტება ვერ აბათილებს პლაგიატის არსებობას, ნაშრომი არ განიხილება გამოსაქვეყნებლად;
  9. ასეთ შემთხვევაში, მთავარი რედაქტორი და სარედაქციო კოლეგია იტოვებს ამ ავტორის მიერ მომავალში წარდგენილი ნაშრომების ჟურნალში „თავდაცვა და მეცნიერება“ გამოქვეყნებაზე საბოლოოდ უარის თქმის უფლებას, ან აუკრძალავს მას გამოქვეყნებას 3 წლამდე ვადით, დარღვევის სიმძიმის გათვალისწინებით;
  10. შედარებითი მსუბუქი პლაგიატის არსებობის შემთხვევაში ავტორის პასუხისმგებლობის საფუძველი შეიძლება იყოს მაგ. მკვლევარის გამოუცდელობა ან განმარტება გულწრფელ შეცდომაზე, ასევე თვითპლაგიატი და დაუდევრობითი პლაგიატი;
  11. ნებისმიერი მიღებული გადაწყვეტილების შესახებ წერილობით ეცნობება პლაგიატის ავტორს;
  12. ავტორს შეუძლია მის მიმართ გატარებული ღონისძიებების შესახებ მოითხოვოს დასაბუთებული წერილობითი პასუხი მთავარი რედაქტორისგან.

 

პლაგიატის პრევენცია

ჟურნალის სარედაქციო პოლიტიკა გულისხმობს კვლევითი ეთიკისა და კეთილსინდისიერების პრინციპების აღიარებასა და  დაცვას;  სარედაქციო ჯგუფი  ყოველ გადმოგზავნილ სტატიას ამოწმებს ანტიპლაგიატის პროგრამაში და  უქვემდებარებს ფარული რეცენზირების წესებს.

პლაგიატის აკრძალვა

ა. დაუშვებელია ჟურნალში გამოსაქვეყნებელ ნაშრომებში პლაგიატი, ავტორმა/ავტორებმა უნდა უზრუნველყონ ნაშრომში მოცემული ინფორმაციის წყაროს ზუსტი და სწორი მითითება;

ბ. ჟურნალში გამოსაქვეყნებლად წარდგენილი ყველა ნაშრომი მოწმდება პლაგიატის სპეციალური პროგრამაში Turnitin;

გ, პროგრამის მიერ აღმოჩენილი დამთხვევები ინდივიდუალურად ფასდება რედაქტორის მიერ და ხდება მისი სისწორის დადგენა;

დ. პროგრამის მიერ 10%-ზე მეტი ზუსტი დამთხვევის დადგენის შემთხვევაში, ავტორს ელ.ფოსტის საშუალებით defenseandscience@eta.edu.ge  ეცნობება პლაგიატის აღმოჩენის შესახებ და მოეთხოვება განმარტების და შესწორების წარმოდგენა, რისთვისაც განისაზღვრება არაუმეტეს 5 (ხუთი) სამუშაო დღე; თუ ავტორი უარს ამბობს განმარტებაზე, ნაშრომი არ განიხილება გამოსაქვეყნებლად.

 

სხვა დებულებები

  1. ჟურნალში გამოქვეყნებულ ნაშრომში აღმოჩენილი დარღვევის შემთხვევაში ნებისმიერ პირს აქვს უფლება მიმართოს ჟურნალის მთავარ რედაქტორს და მოითხოვოს საკითხის შესწავლა და შესაბამისი რეაგირება. განაცხადი უნდა შეიცავდეს დეტალურ ინფორმაციას დარღვევის შესახებ (ნაშრომის ავტორი, სათაური, დარღვევის ტიპი, დასაბუთება).
  2. მთავარი რედაქტორი ვალდებულია ყველა ასეთი განაცხადი განიხილოს გონივრულ ვადაში სარედაქციო კოლეგიასთან ერთად და დასაბუთებული პასუხი აცნობოს განმცხადებელს. განაცხადის თაობაზე ეცნობება ავტორს/ავტორებს და ეძლევათ შესაძლებლობა წარმოადგინონ საკუთარი განმარტებები.
  3. იმ შემთხვევაში, თუ დაფიქსირდა სავარაუდო ან დამტკიცებული მეცნიერული გადაცდომა ან პლაგიატი, ავტორის/ავტორების განმარტებების შესწავლის შემდგომ, თუ მთავარი რედაქტორი და სარედაქციო კოლეგია მიიჩნევს, რომ გამოქვეყნებული ნაშრომი ეწინააღმდეგება ჟურნალის წესებს, მთავარი რედაქტორი და სარედაქციო კოლეგია კოლეგიალური წესით იღებენ გადაწყვეტილებას. უფრო სერიოზულ შემთხვევებში, შესაძლებელია მოახდინოს შესაბამისი ნომრიდან აღნიშნული სტატიის მთლიანად ამოღება.

თვითარქივირება

ჟურნალი „თავდაცვა და მეცნიერება“ უფლებას აძლევს ავტორებს შეინახონ თავიანთი ნამუშევრები საცავებში ან მის ვებსაიტზე იმ ნომრის პრეზენტაციის შემდეგ, რომელშიც გამოქვეყნდა მათი ნაშრომი, რათა მოხდეს მისი ფართო გავრცელება.

 დაარქივება

  • ჟურნალში გამოქვეყნებული ნაშრომები ინახება საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ციფრული ბიბლიოთეკის ფონდში „ივერიელი“
  • ჟურნალში გამოქვეყნებული ყველა სტატიის შენახვისა და ხელმისაწვდომობის უზრუნველსაყოფად, სტატიები ინახებაღია ხელმისაწვდომობის მულტიდისციპლინური საგამომცემლო პლატფორმაზეge
  • სსიპ-დავით აღმაშენებლის სახელობის საქართველოს ეროვნული თავდაცვის აკადემიის ბიბლიოთეკის ვებ-გვედზე https://library.eta.edu.ge/#/home ჟურნალის შინაარსზე წვდომის ციფრულ შენახვას,   უზრუნველყოფს რედაქტორი.

სტატიების დამუშავების საფასური

ჟურნალის ყველა ხარჯს ფარავს სსიპ-დავით აღმაშენებლის სახელობის საქართველოს ეროვნული თავდაცვის აკადემია.